Uzayda ölürsek bedenimize ne olur? Aslında birçok insan bu sorunun karşılığını düşünüyor. Zira uzay seyahati ve hatta uzayda bir mühlet konaklamak gitgide daha kolay hale geliyor. Örneğin, Blue Origin, SpaceX ve Virgin Galactic şirketleri bu sene uzay turizmi hedefiyle birinci uçuşlarını yaptı.
Uzaya ‘turizm‘ maksadıyla giden milyarderlerin, ultra zenginlerin ve William Shatner üzere oyuncuların akabinde uzaya gitme hayalleri artık daha da yakın olmaya başladı. Çünkü bu sene şirketlerin arka arda yaptığı uçuşlar elbette son olmayacak. Elon Musk ve Jeff Bezos üzere milyarderler uzay turizmini daha düşük maliyetlere indirmek istediklerini söylüyor.
Dünyada öldüğümüzde bedenimize ne oluyor?
Turizm emelli uzay seyahati artık mümkün hale geldiğinden ilerleyen yıllarda tatil için öteki gezegenlere seyahat ettiğimiz periyotlara de ulaşabiliriz. Hatta tahminen de diğer bir gezegende yaşama olasılığımız bile olabilir. İşte bu gelişmelerle birlikte uzayda ömrün ve mevtin nasıl olacağını da düşünmeye başlıyoruz…
Pekala, uzayda ölürsek ne olur? Örneğin, dünyada mevt sonrası insan bedeni ayrışma sürecinden geçer. 1247 tarihinde Song Ci, The Washing Away of Wrongs isimli kitabında bu süreci yazdı. The Conversation‘ın içeriğine nazaran, evvel kan akışı durur ve livor mortis başlar. Yani, yer çekiminin bir sonucu olarak kan birikir ve cildin rengi mor-kırmızı renklere dönüşür.
Daha sonra beden soğur (algor mortis) ve kas liflerinde denetimsiz kalsiyum birikmesi nedeniyle kaslar sertleşir (rigor mortis). Akabinde enzimler hücre duvarlarını kesimler. Bununla birlikte, bağırsaklarımızdaki bakteriler tüm bedene yayılarak yumuşak dokulara hasar verir. Beden şişmeye ve ilerleyen saatlerde çürümeye ve kokmaya başlar.
Bu ayrışma süreçleri vücudumuzun içsel süreci iken sıcaklık, başka canlıların varlığı, cesedin gömülmesi, yanması yahut mumyalanması üzere faktörler ayrışma sürecini tesirler.
Uzayda ölürsek bedenimiz hangi süreçlerden geçecek?
Artık, gelelim uzayda ölüme… Üstte sırasıyla belirttiğimiz süreçlerden hangileri öbür gezegenlerde meydana gelebilir? Öbür gezegenlerdeki farklı yer çekimi katiyen livor mortis basamağını etkileyecektir. Bedenimiz uzayda yüzerken yer çekiminin olmaması kanın birikmeyeceği manasına geliyor.
Livor mortis süreci uzay ortamından etkilenirken, uzay giysisi içindeki bedenimizde rigor mortis meydana gelecektir. Zira kasların sertleşmesini etkileyecek faktörleri durdurabilecek bir neden bulunmuyor. Bu ortada, rigor mortis vefattan yaklaşık 36 saat sonra ortadan kalkar.
Bununla birlikte, uzayda ölürsek bağırsaktaki bakteriler yeniden de yumuşak dokularımıza hasar verir. Bu da çürümeye, kokmaya ve salınan gazın bedeni şişirmesine neden oluyor. Fakat bu bakterilerin düzgün çalışması için oksijene muhtaçlığı olduğundan hudutlu hava kaynakları süreci değerli ölçüde yavaşlatır.
Dünyada topraktaki mikroplar da ayrışmaya yardımcı oluyor. Lakin çok kuruluk üzere mikrobiyal aksiyonu engelleyen diğer gezegen ortamları yumuşak dokunun korunma ihtimalini artırır. Yani çürümeyi yavaşlatır.
Dünya dışı şartlardaki ayrışma, iskelet üzere dış faktörleri de etkiliyor. Canlı olduğumuzda kemik, hem kan damarları ve kolajen üzere organik hususlardan hem de kristal yapıda inorganik hususlardan oluşan canlı bir husustur. Olağanda, organik bileşen ayrışır. Örneğin, müzelerde gördüğümüz iskeletler genelde inorganik kalıntılar. Lakin başka gezegenlerdeki yüksek asidik topraklarda bunun karşıtı olabilir. Yani inorganik bileşen yalnızca yumuşak dokuları bırakarak yok olabilir.
Uzayda mevt sonrası çevresel etkenler
Yeryüzünde insan kalıntılarının ayrışması ekosistemin kesimini oluşturur. Mesela, böcekler, mikroplar ve hatta bitkiler üzere canlı organizmalar tarafından geri dönüştürülür. Bu, dünyamızın istikrarlı bir sistemini gösteriyor. Lakin uzayda ölürsek durum değişecektir.
Uzayda, başka gezegenlerde en azından bildiğimiz kadarıyla böcekler ve leş yiyiciler yaşamıyor. Bu da bedenimizin geri dönüştürülmeyeceğini manasına geliyor. Lakin Mars‘ın kuru çöl gibisi şartları vücudumuzu etkileyebilir. Zira yumuşak dokuların kuruması ve tahminen de rüzgarın savurduğu tortunun iskeleti aşındırıp ziyan verme ihtimali var.
Ayrıyeten sıcaklık da ayrışmada değerli bir faktör. Örneğin, Ay‘dasıcaklık 120°C ile -170°C ortasında değişiyor. Bu nedenle, cisimler değişim ya da donma ihtimaliyle karşı karşıya. İçeriğin sonuna gelirken, muhtemelen Dünya şartlarındaki kadar fazla etken olmadığı için buraya kıyasla vücutlarımız daha uzun mühlet korunacaktır. Lakin Dünya’dan farklı olarak öteki gezegenlerde güneş ışığı cildimizde önemli hasarlara yol açacaktır.
Vücutlarımız, uzaydaki “uzaylılar” haline dönüşebilir. Ayrıyeten bir gün öbür gezegenlerde üs kurarsak cenaze metotları bulmamız gerekebilir. Bu ortada, bu hususta farklı görüşlerin olduğunu da belirtelim. Süreci elbette uzay giysisi, vücudun bulunduğu gezegen ya da pozisyon etkileyecektir.
Bu husus hakkındaki yorumlarınızı bekliyoruz…
